Het belang van een voedselveiligheidscultuur

Door Dr. Thomas Buehler

Dit is onderkend en nu wordt er wereldwijd door regelgevende en certificerende instanties aangedrongen op het invoeren van een voedselveiligheidscultuur.

 

In 2021 heeft de Europese Commissie een bijgewerkte versie gepubliceerd van een van haar fundamentele documenten inzake voedselveiligheid, namelijk Verordening (EG) nr. 852/2004, die deel uitmaakt van de verordeningen inzake het Hygiënepakket en de afgelopen 17 jaar een algemeen referentiepunt heeft gevormd. In de bijgewerkte bijlage zijn nu het belang en de algemene eisen van een voedselveiligheidscultuur opgenomen.

In 2020 heeft het Comité voor levensmiddelenhygiëne van de Codex Alimentarius zijn belangrijkste referentiedocument voor voedselveiligheid, de Algemene beginselen van levensmiddelenhygiëne (CXC 1-1969), herzien. De bijgewerkte versie benadrukt nu de inzet van het management ten aanzien van voedselveiligheid als een "fundamentele factor voor het succesvol functioneren van elk voedselhygiënesysteem".

In 2018 publiceerde een werkgroep van het GFSI "A Culture of Food Safety". Een wereldwijde stellingname die deel uitmaakt van GFSI-benchmarks en -certificeringsprogramma's.

 

Wat is een voedselveiligheidscultuur?

Praktische dagelijkse preventie en risicobeheersing op het gebied van voedselveiligheid kunnen niet altijd tot in de kleinste details worden voorzien. Hiervoor zijn medewerkers nodig die weten wat ze moeten doen en waarom, en weten wanneer ze moeten handelen. En zelfs als er niemand toekijkt, moeten ze ook het juiste doen. Met andere woorden: uw managementsysteem voor voedselveiligheid zal alleen werken als iedereen zich de juiste gedragingen en waarden op gebied van voedselveiligheidscultuur eigen heeft gemaakt. Dit vereist training: om te begrijpen wat de achtergrond is en wat de gevolgen zijn als er iets wel of niet gebeurt.

 

Waar het bij een voedselveiligheidscultuur om draait is hoe uw bedrijf, te beginnen bij het topmanagement, denkt over voedselveiligheid. U ziet dit door de houding en het gedrag van uw mensen ten aanzien van voedselveiligheid. Het komt voort uit het milieu wat wordt gecreëerd om openlijk te spreken over voedselveiligheidskwesties en er iets aan te doen. Bij een voormalige werkgever spraken we vaak over het 'leven' van onze overtuigingen en stelden we ons de vraag of dit deel uitmaakte van wat we doen en hoe we denken. Als overtuigingen en gedachten op één lijn liggen met het beginsel dat alle door voedsel overgedragen ziekten te voorkomen zijn, dan zullen de keuzes en handelingen van mensen bijdragen tot dat doel, namelijk het scheppen van een voedselveiligheidscultuur.

 

Waarom moet ik mijn aandacht richten op een voedselveiligheidscultuur?

Uw voedselveiligheidsprogramma is maar zo goed als uw mensen. Hierbij doel ik niet zozeer op hun vaardigheden en kennis, maar op hun overtuigingen en wil om de juiste voedselveiligheidsprincipes te hanteren, ook als er niemand toekijkt. Overtuigingen beïnvloeden het gedrag dag in dag uit. Gedrag kan voortkomen uit wat mensen denken dat de consequenties van hun daden zullen zijn. Denk bijvoorbeeld aan wat u doet om uw handen te wassen nadat u het toilet heeft bezocht. Ik kan bijvoorbeeld uitleggen hoe effectief het is om de handen te wassen. Maar als ik iemand er niet van kan overtuigen dat het wassen van de handen zal helpen voorkomen dat die persoon en anderen ziek worden, dan wordt het erg lastig voor mij om iemand die zijn handen niet wast te bekeren in iemand die dat wel doet.

Ik zelf probeer voedselveiligheid overal mee naartoe te nemen. Als ik bijvoorbeeld thuis eten bereid voor mezelf of anderen, was ik altijd eerst mijn handen voordat ik begin met koken. Ik doe dit niet omdat ik mij zorgen maak dat iemand mij op de vingers zal tikken, maar omdat ik ervan overtuigd ben dat dit de manier is waarop ik mijn gezin en vrienden kan beschermen tegen ziektes. Wanneer ik mijn gezin vertel over de achtergrond van dit gedrag, helpt dit onze voedselveiligheidscultuur thuis te verbeteren.

 

Waar moet ik beginnen?

Een voedselveiligheidscultuur vereist leiderschap van het management en inzet op alle niveaus van het personeel. Het gaat hierbij onder andere om het bewustzijn van de gevaren voor de voedselveiligheid, de hygiënevoorschriften en de voedselveiligheidspraktijken. Het vereist de juiste prioritering, communicatie, training en continue verbetering van alle aspecten die relevant zijn voor het beheren van een voedselveiligheidssysteem. Hier volgt een praktisch voorstel voor waar en hoe u kunt beginnen:

• Stel een cross-functioneel team samen, met input van alle rollen, om een duidelijke visie te creëren. Leiderschap en voortdurende steun van het hoger management zijn van cruciaal belang.
• Beoordeel de huidige uitgangssituatie om te begrijpen wat uw beginpunt is en waar meer aandacht nodig is.
• Ontwikkel opleidings- en educatief materiaal dat is afgestemd op uw verwachtingen en visie.
• Bepaal korte- en langetermijndoelen en maatstaven.
• Meet de voortgang ten opzichte van de doelen om er zeker van te zijn dat er verbeteringen plaatsvinden.
• Communiceer visie, doelen, voortgang en succes vaak voor een blijvende impact.
• Door de sterkte van uw huidige voedselveiligheidscultuur te beoordelen, kunt u bepalen waar verbeteringen nodig zijn. 

 

Hoe kan Ecolab helpen?

Het ondersteunen van het streven van onze klanten naar veilig voedsel door oplossingen, diensten en expertise te bieden om ziekteverwekkers in voedsel te elimineren, de hygiëne te verbeteren en voedsel veilig te helpen houden, staat centraal in onze cultuur. Wij bespreken dit op alle niveaus binnen onze organisatie en het is een drijfveer voor ons werk dat gericht is op het wereldwijd bevorderen van voedselveiligheid.

Als u begint met het beoordelen en versterken van uw voedselveiligheidscultuur is het belangrijk dat u daarbij een partner heeft die begrijpt wat er moet gebeuren en u daarin kan bijstaan. Uw accountmanager bij Ecolab kan als verlengstuk van uw team fungeren en perspectieven bieden om zelfgenoegzaamheid tegen te gaan en de voedselveiligheid te verbeteren. Dat kan variëren van een vriendelijke stem die uw teams helpt om bij hun dagelijkse interacties rekening te houden met voedselveiligheid tot uitgebreidere beoordelings- en verbeteringsstrategieën. Daarnaast kan Ecolab een voedselveiligheidsbeoordeling uitvoeren om u inzicht te geven in de voortgang van uw voedselveiligheidscultuur, inclusief benchmarking met andere bedrijven. Dit wordt aangevuld met trainingen voor het personeel gericht op het stimuleren van bewustzijn rond voedselveiligheid op bepaalde belangrijke onderwerpen.